Zdarza się niejednokrotnie w praktyce gospodarczej, że usługa, czy dzieło świadczone przez zakład naprawczy na samochodzie klienta (np. naprawa blacharska, naprawa mechaniczna) z różnych względów nie zostaje w umówionym terminie zapłacona przez tegoż klienta.
Podmiot prowadzący warsztat samochodowy w celu przeciwdziałania niekorzystnej dlań sytuacji braku należnego wynagrodzenia za wykonaną naprawę dosyć często ucieka się do swoistej samopomocy – nie wydaje samochodu właścicielowi/posiadaczowi do czasu aż ten nie zapłaci, lub nie wyjaśni się kwestia pewnej zapłaty za naprawę. Takie działanie prowadzącego warsztat jest bezprawne. Podmiot prowadzący warsztat jest bowiem wyłącznie dzierżycielem, czyli wykonuje chwilowo faktyczne władztwo nad rzeczą (samochodem) za właściciela/posiadacza. Konsekwencją tego jest brak jakiegokolwiek uprawnienia do posiadania rzeczy wbrew woli właściciela, które prowadzący warsztat mógłby właścicielowi samochodu przeciwstawić. Każde zatem takie zachowanie jest pozbawione podstawy prawnej i kwalifikuje się z punktu widzenia właściciela/posiadacza samochodu do wytoczenia powództwa o wydanie rzeczy / przywrócenie posiadania przeciwko warsztatowi. Przypomnieć należy, że bezprawny czyn może stanowić podstawę do żądania także roszczeń odszkodowawczych.
Wbrew intuicyjnej słuszności działania podmiotu prowadzącego warsztat, nie ma on prawa do zatrzymania samochodu. Jedyną „sankcją” jaką mógłby zastosować jest wynikające z art. 488 § 2 kodeksu cywilnego prawo do powstrzymania się ze świadczeniem wzajemnym jeśli świadczenie drugiej strony nie zostało spełnione. Jednakże po pierwsze miałoby to miejsce tylko w sytuacji gdyby strony nie uzgodniły, że zapłata nastąpi po wykonaniu naprawy (a to bywa regułą), a po drugie wstrzymanie się z własnym świadczeniem oznacza tylko prawo do wstrzymania naprawy, a nie zatrzymania samochodu! Nie może również mieć zastosowania przepis art. 461 k.c. uprawniający zobowiązanego do wydania cudzej rzeczy do jej zatrzymania aż do chwili zaspokojenia lub zabezpieczenia przysługujących mu roszczeń o zwrot nakładów, gdyż jak słusznie stwierdził Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 23 listopada 1998 roku (II CKN 53/98) „wynagrodzenie za wykonane dzieło nie jest nakładem na rzecz w rozumieniu art. 461 § 1 kc, zatem w sprawie o wydanie dzieła prawo zatrzymania wynikające z tego przepisu nie przysługuje”
Należy zauważyć, że powyższe zasady tyczą się nie tylko samochodów, ale wszelkich innych podobnych sytuacji oddania do naprawy rzeczy w dzierżenie, jednakże ze względu na częste przypadki stosowania powyżej opisanej praktyki przez warsztaty samochodowe, opisujemy właśnie ten przykład.
Piotr Nowosielski
Kancelaria Radcy Prawnego Nowosielski i Syn.
Podmiot prowadzący warsztat samochodowy w celu przeciwdziałania niekorzystnej dlań sytuacji braku należnego wynagrodzenia za wykonaną naprawę dosyć często ucieka się do swoistej samopomocy – nie wydaje samochodu właścicielowi/posiadaczowi do czasu aż ten nie zapłaci, lub nie wyjaśni się kwestia pewnej zapłaty za naprawę. Takie działanie prowadzącego warsztat jest bezprawne. Podmiot prowadzący warsztat jest bowiem wyłącznie dzierżycielem, czyli wykonuje chwilowo faktyczne władztwo nad rzeczą (samochodem) za właściciela/posiadacza. Konsekwencją tego jest brak jakiegokolwiek uprawnienia do posiadania rzeczy wbrew woli właściciela, które prowadzący warsztat mógłby właścicielowi samochodu przeciwstawić. Każde zatem takie zachowanie jest pozbawione podstawy prawnej i kwalifikuje się z punktu widzenia właściciela/posiadacza samochodu do wytoczenia powództwa o wydanie rzeczy / przywrócenie posiadania przeciwko warsztatowi. Przypomnieć należy, że bezprawny czyn może stanowić podstawę do żądania także roszczeń odszkodowawczych.
Wbrew intuicyjnej słuszności działania podmiotu prowadzącego warsztat, nie ma on prawa do zatrzymania samochodu. Jedyną „sankcją” jaką mógłby zastosować jest wynikające z art. 488 § 2 kodeksu cywilnego prawo do powstrzymania się ze świadczeniem wzajemnym jeśli świadczenie drugiej strony nie zostało spełnione. Jednakże po pierwsze miałoby to miejsce tylko w sytuacji gdyby strony nie uzgodniły, że zapłata nastąpi po wykonaniu naprawy (a to bywa regułą), a po drugie wstrzymanie się z własnym świadczeniem oznacza tylko prawo do wstrzymania naprawy, a nie zatrzymania samochodu! Nie może również mieć zastosowania przepis art. 461 k.c. uprawniający zobowiązanego do wydania cudzej rzeczy do jej zatrzymania aż do chwili zaspokojenia lub zabezpieczenia przysługujących mu roszczeń o zwrot nakładów, gdyż jak słusznie stwierdził Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 23 listopada 1998 roku (II CKN 53/98) „wynagrodzenie za wykonane dzieło nie jest nakładem na rzecz w rozumieniu art. 461 § 1 kc, zatem w sprawie o wydanie dzieła prawo zatrzymania wynikające z tego przepisu nie przysługuje”
Należy zauważyć, że powyższe zasady tyczą się nie tylko samochodów, ale wszelkich innych podobnych sytuacji oddania do naprawy rzeczy w dzierżenie, jednakże ze względu na częste przypadki stosowania powyżej opisanej praktyki przez warsztaty samochodowe, opisujemy właśnie ten przykład.
Piotr Nowosielski
Kancelaria Radcy Prawnego Nowosielski i Syn.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz